Lot description:
Medieval coins
607
Brakteat, II poł. XIII w. Brakteat - Gwiazda sześciopromienna nad półksiężycem
Wg Paszkiewicza moneta ta (z sześcioma lub ośmioma promieniami gwiazdy) występuje licznie we wszystkich dużych skarbach brakteatów i znaleziskach luźnych z Polski, więc jej miejscowe pochodzenie jest wysoce prawdopodobne, zaś sam motyw gwiazdy i półksiężyca jest powszechny w mennictwie europejskim. Różnią się od siebie stylistyką wykonania, nawet te znalezione blisko siebie (Przyłęk i Brzegi w Małopolsce). Kopicki (PBG) tezę łączącą ich emisję z osobą kasztelana krakowskiego Spycymira z rodu Leliwitów uważa za kuszącą.Odrzuca ten pomysł Paszkiewicz (Monety z kościoła św. Mikołaja w Bieczu) sugerując, że to raczej herb Leliwa powstał inspirowany przez to przedstawienie. Jest skłonny, ze względu na znaczne rozpowszechnienie terytorialne i różnorodność tych monet, przypisać je władcy świeckiemu, najpewniej Władysławowi Łokietkowi.Z kolei autorzy pracy o znaleziskach monet na rynku w Kaliszu (Kędzierski, Szczurek) są przekonani o polskim, a najpewniej wielkopolskim, pochodzeniu dwóch brakteatów z wyobrażeniem sześciopromiennej gwiazdy i półksiężyca.Wg nich motyw gwiazdy i półksiężyca występuje w polskim mennictwie brakteatowym przez bez mała pół stulecia. Taką mniej więcej rozpiętość chronologiczną zdają się wykazywać skarby, w których stwierdzono obecność egzemplarzy z tymi przedstawieniami: od najstarszego z Brzegów (ok. 1275–1280 r.), poprzez Radzanowo (ok. 1285–1290 r.), Sarbsk (koniec XIII w.), Wieleń (ok. 1300 r.), po Przyłęk (po ok. 1319 r.), łącznie z szerokimi brakteatami śląskimi; idea podobnego wizerunku obecna jest na brakteatach guziczkowych (proweniencji śląskiej?) w ostatnio ujawnionym depozycie z Lubomi na Górnym Śląsku (początek XIV w.)Niewątpliwie są to różne emisje o wspólnej jedynie idei. Odmiennie bowiem mają ukształtowane gwiazdy, o różnej liczbie i długości promieni, jak i różne są wielkości samej gwiazdy tudzież księżyca. Niemniej wspólna wydaje się być dla nich - z wyjątkiem dużych brakteatów śląskich - norma wagowa, rzadko przekraczająca 0,2 g (co wg tych autorów jest cechą wybitnie polską), choć niezrozumiale wysoka jest w skarbie z Przyłęka, bo średnia z czterech egzemplarzy wynosi aż 0,353 g.Moneta w papierowym holderze opisana przez kolekcjonera.Patyna, przyzwoicie zachowany egzemplarz.
Details: Ag
Condition: 3+ (VF+ )
Literature: Kopicki 304 b-c
Starting price: 80 PLN | |