| Salon Numizmatyczny Mateusz Wójcicki > Auction 13 | Auction date: 9 March 2024 |
| Lot number: 166 Price realized: 1,781 EUR (Approx. 1,952 USD) Note: Prices do not include buyer's fees. | Show similar lots on CoinArchives Find similar lots in upcoming auctions on  |
| Lot description: Silesia, Duchy of Glogau, Heinrich III or sons, 1/2 Groschen Oels - VERY RARE Very rare Oels 1/2 groschen. In the catalogs of Kopicki (R6) and Frynas (VR - VERY RARE) it is marked with a high degree of rarity, but this does not correspond to the actual occurrence of this coin on the auction market, where it practically does not occur. Bent. Very rare! The chance to purchase this kwartnik may not occur again for many years to come. Obverse: capital letter Z, stars on sides Reverse: deer walking to the left, lilies in the rim OLESNIZ Diameter 19 mm, weight 1.79 g Bardzo rzadki kwartnik oleśnicki. W katalogach Kopickiego (R6) i Frynasa (VR - VERY RARE) oznaczony wysokimi stopniami rzadkości, ale nie pokrywa się z realnym występowaniem tej pozycji na rynku aukcyjnym, gdzie notowania są epizodyczne. Moneta gięta z miejscowym spękaniem powierzchni. Uwagę zwraca znakomicie zachowany detal i odwzorowanie jelenia kroczącego w lewo. Duża rzadkość! Szansa nabycia kwartnika tej klasy może się przez wiele kolejnych lat już nie powtórzyć. Bezdyskusyjnie jedna z najciekawszych pozycji na naszej XIII Aukcji Premium! Ozdoba działu monet średniowiecznych. Awers: duża litera Z, gwiazdy o bokach Rewers: jeleń kroczący w lewo, lilie w otoku OLESNIZ Średnica 19 mm, waga 1.79 g Prof. Borys Paszkiewicz w 'Silesia Numismatica, Ducatus Lignicensis et Bregensis' pisze tak: 'Kwartniki śląskie, fascynujące zjawisko w historii monetarnej Europy, ciągle czekają na badaczy. Niewiele zrozumiałych legend i bogata ikonografia stwarzają wielkie trudności w ich interpretacji. Zwraca uwagę fakt, że wśród legend można przeczytać wiele nazw miast będących we władaniu linii głogowskiej, nieco mniej furstenberskiej. natomiast prawie żadnego miasta z zasięgu władcy linii legnickiej, nawet Wrocławia, a tylko Kluczbork. W rezultacie w katalogach monet można zobaczyć wielką rozmaitość monet z północnego i południowego Śląska, a niewiele i to hipotetycznie tylko przypisanych, ze środkowej części ziem. Ten stan stan badań nie odzwierciedla raczej rzeczywistości historycznej, a wynika jedynie z naszej nieporadności. Ryszard Kiersnowski wskazał że najstarsza wzmianka o kwartnikach (nazwanych groszami) pochodzi właśnie z Wrocławia z 22 IV 1300 r. Można podjąć próby bardziej efektywnego niż dotąd wyróżnienia monet księstwa legnicko-wrocławskiego, choć, jak zobaczymy, łatwiej wysunąć sugestie związane z przynależnością dynastyczną bądź nawet personalną do poszczególnych książąt i regentów niż z pochodzeniem z konkretnego warsztatu menniczego... ...Na kwartniku Friedensburg 238 widnieje po jednej stronie kroczący jeleń, a po drugiej litera Z. Jego pochodzenie nie budzi wątpliwości z racji otaczającego ową zagadkową literę napisu OLESNIZ. Znany jest też mały beznapisowy denar (wolno też czuwać nazwy 'parwus') na którym widnieje taki sam jeleń po jednej i orzeł w tarczy po drugiej stronie. I on wiązany jest - za pośrednictwem owego kwartnika - z Oleśnicą. Ów denar, co charakterystyczne, jest jedynym typem śląskiej monety denarowej tego czasu występującym poza Śląskiem (znaleziono go w skarbie z Przyłęku i pod Ogrodzieńcem - w obu przypadkach jeleń był trudno czytelny; ten sam typ wystąpił w zespole z Kalisza). Friedensburg nie umiał jednak wyjaśnić ani jelenia ani litery Z. Litera Z wystąpiła też na kwartniku z Orłem śląskim i nazwą Trzebnicy. Tymczasem herbu Jeleń używało wprawdzie wiele rodzin, ale w Legendzie obrazowej, gdzie jest dokładnie taki jak na monetach, nie budzi on wątpliwości: odnosi się do możnego rodu z Prochowic z którego Stefan 'był czołowym doradcą księcia legnickiego Bolesława'. U książąt głogowskich Jeleńczycy nie odgrywali tak eksponowanej roli. Tu najwybitniejszy był chyba Sułek z Lasocina, który zrobił krótkotrwałą karierę w Wielkopolsce. Biorąc wszakże pod uwagę wszystkie przytoczone elementy wypada uznać literę Z za inicjał właśnie Sułka z Lasocina (imię Sułek w wersji Zulko notuje ówcześnie Księga henrykowska), a monety z tą literą na emisję Henryka III. Nie odnosi się to jednak do małego dynara z jeleniem i orłem, który może być monetą zarówno Henryka III z Głogowa, jak Bolesława III z Legnicy - na to drugie rozwiązanie wskazywać może wystąpienie tej monety w Kaliszu, w zasięgu władcy tego ostatniego księcia, oraz brak krzyża na piersi orła. Bicie w Legnicy małych denarów skądinąd w tym czasie oczywiste - potwierdza dokument z 1335 r.' Reference: Kop. 5735 (R6), Frynas S.Glog.2.17 (VR), Friedensburg 238 Grade: XF Starting price: 946 EUR |  |
